: Maisie McDavid
Yayımlanma Tarihi: 2 Mart 2022
Evrensel Temel Gelir mi Evrensel Temel Hizmetler mi: Büyüme sonrası toplum için hangisi daha iyi?
Evrensel Temel Gelir (UBI) kavramı, Rutgar Bregman'ın "Gerçekçiler için Ütopya" (2017) gibi kitapları ve İngiltere'de bu politikayı savunan ve günümüz adaletsizliklerine yönelik ''sihirli'' bir çözüm olarak benzetilen ve 100.000'den fazla imza toplayan bir dilekçe ile son zamanlarda ilgi görmeye başladı. UBI, her yetişkine hükümet tarafından sağlanan düzenli, belirli bir miktar para verilmesidir. Bununla birlikte, eleştirmenler, konut, ulaşım, bilgi, bakım ve enerji gibi kamu hizmetlerinin evrensel olarak ücretsiz sağlanması anlamına gelen Evrensel Temel Hizmetler'e (UBS) duyulan ihtiyacı ve bunun faydalarını kabul etmişlerdir.
Bu iki karşıt politika, büyüme sonrası bir toplumun (çevresel ve sosyal fayda için ekonomik büyümenin çok az olduğu ya da hiç olmadığı) nasıl başarılabileceği tartışmalarında giderek daha fazla gündeme gelmektedir. Batı toplumunda ekonomik büyümenin 'damlaya damlaya göl olur' politikasıyla herkes için refaha eşit olduğu varsayımı yerleşik olduğundan, sürdürülebilir refahın sağlanması adil bir geçiş için elzemdir.
UBI ve UBS'nin lehinde ve aleyhindeki temel argümanlar, kamu ve özel sektör refah desteği arasında uzun süredir devam eden tartışmadan türetilmiştir. UBI, insanları gelir için işverenlere ve eve ekmek getirenlere bağımlı olmaktan kurtararak sosyal güvenlik ve özgürlük sunmaktadır. Ancak UBI, piyasa başarısızlığına maruz kalan konut gibi sosyal hizmetler için piyasalara güvenme riski taşır. UBS, sosyal hizmetlerin üzerindeki fiyat işaretini kaldırarak ve bu hizmetleri devlet aracılığıyla sunarak sosyal güvenlik sağlar. Lakin, UBS'nin uygulanması siyasi karar alma süreçlerine ve dolayısıyla yeterli demokratik süreçlere ve halkın katılımına bağlıdır.
Ekolojik Ekonomist Milena Buchs (2021) bu tartışmayı sürdürülebilir refah kriterlerini (ihtiyaç tatmini, gezegensel sınırlar, adalet ve demokrasi) karşılama kabiliyetleri çerçevesinde incelemektedir. Buchs'un (2021) UBI ve UBS lehine ve aleyhine olan temel argümanları ortaya koyulmuştur. Bu değerlendirme, günümüz politikalarının çoğunda olduğu gibi, UBI ve UBS'nin karşıt politikalar olarak kutuplaştırıldığını, oysa gerekli olanın her ikisini de birbirini tamamlayacak ve sürdürülebilir refaha katkıda bulunacak şekilde kullanmak olduğunu göstermektedir (Tablo 1).
| Tatmin İhtiyacı | Gezegensel Sınırlar | Adalet | Demokrasi |
UBI Artıları | Damgalanmış ve bürokratik araç testini kaldırması | Düşük veya ekonomik büyüme olmaksızın geçim kaynaklarının desteklenmesi | Artan oranlı vergilerle finanse edilmesi | Demokratik katılım için daha fazla özgürlük ve kapasite |
| İşverenlere ve istismarcı ilişkilere karşı özgürlük ve özerklik aracı | Azalan işgücü arzı ve tüketim | Düşük ücretli ücretler mali güvence sayesinde artarken, yüksek ücretli ücretler vergilendirme sayesinde azalmaktadır | Daha düşük kaygı/stres, daha fazla sosyal güvenlik hissi, daha az bireysel risk ve devlete bağlı hissetme ile ilişkilidir. |
| | Azaltılmış tüketimin sosyal statüyü arttırması | Ücretsiz bakım işlerinin telafisi | Yeşil politikaları desteklemeye daha çok eğilim gösterilmesi |
| | Karbon yoğun iş alımı ve yatırımlar için daha az teşvik | | |
UBI Eksileri | Piyasa başarısızlıklarına ilişkin endişeler, örneğin şişirilmiş konut piyasaları | Daha yüksek vergileri karşılamak için işgücü arzı ve tüketimi artabilir | Düşük-orta gelir gruplarını etkileyen mevcut nakdi yardımların kaldırılması | İşyeri demokrasisinin geliştirilmemiş olmaya devam etmesi |
| Kamu hizmetlerinin dışlanması | Çevreye zarar veren ürünler için caydırıcılık yok | Temel yaşam maliyeti ihtiyaçlarının karşılandığı bilgisinde azalan ücretler | |
| | Çevre vergileri yoluyla finansman uzun vadede sürdürülebilir değil | Vergilendirme nedeniyle ürün fiyatlarında artış | |
UBS Artıları | Hükümetlerin yüksek kalitede mal ve hizmet sağlaması | Servetin yeniden dağıtılmasının çevresel açıdan faydalı olması | Artan oranlı vergilerle finanse edilmesi = yeniden dağıtım | Artan sosyal güvenlik, devletle bağlantı |
İstikrarlı işlerde çalışan kamu sektörü çalışanlarına yönelik daha yüksek talep | Hükümet tarafından tasarlanmış çevre dostu enerji ve konut | Temel mal ve hizmetler fiyat artışından korunması | Radikal nitelikte sayılabilecek yeşil politikalara daha fazla destek | |
| | | | Kullanıcı liderliğinde, birlikte üretilen ve demokratik olarak hesap verebilir kamu hizmetleri için fırsat |
UBS Eksileri | Kamu tercihinden ziyade insanların ihtiyaçlarının reçetelendirilmesi | Yeşil politikaların hükümetlere özgü olmaması | | Kullanıcı katılımı olmaksızın yukarıdan aşağıya büyük devlet bürokrasileri tarafından yönetilme ihtimali. |
UBI ve UBS, adil ve emeği, özellikle de düşük gelirli çalışanları temel mal ve hizmet fiyatlarındaki artışlardan koruyacak şekilde artan oranlı vergilendirme yoluyla yeniden dağıtım üretmek için birlikte çalışabilir. Burada dikkat edilmesi gereken heyecan verici bir fırsat da, yeterli sosyal güvenlik ve demokratik karar alma sistemleri ile hem UBI hem de UBS'nin, daha fazla yeşil ve adil politikanın zincirleme etkisini yaratabilecek artan ve daha açık fikirli siyasi katılımın kapılarını açabileceğidir.
Büyüme sonrası bir toplumda sürdürülebilir refah ve çevrenin korunmasını tasarlamak için UBI ve UBS, çalışma süresinin azaltılması, karbon bütçeleri ve vatandaş jürileri gibi diğer politikalarla tamamlanmalıdır. Bu gibi politikalar, büyüme sonrası topluma geçişin alt-orta gelirli kesimleri geride bırakmamasını sağlayacaktır. Ne UBI ne de UBS sürdürülebilir bir ekonomik sistem için sihirli bir değnek değildir. Ancak bu politikaların benimsenmesi, çok uzun zamandır kaçtığımız ütopyaya doğru yürümek için doğru yönde atılmış bir adımdır.
Referanslar
Bregman, R. (2017). Utopia for realists and how we can get there. De Correspondent.
Buchs, M. (2021). Sustainable welfare: How do universal basic income and universal basic services compare? Ecological Economics, 189. Available from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S092180092100210X [Accessed 15/02/2022]
Howard, M. Pinto, J. Schachtschneider, U. (2019). Ecological Effects of Basic Income. The Palgrave Internation Handbook of Basic Income, p111-132. Available from: https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-23614-4_7 [Accessed 15/02/2022]
Malmaeus, M. Alfredsson, E. Birnbaum, S. (2020). Basic Income and Social Sustainability in Post-Growth Economies. Basic Income Studies, 15, 1. Available from: https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/bis-2019-0029/html [Accessed 15/02/2022]
Redfield & Wilton Strategies (2021) Universal Basic Income Supported by a Majority of British Public. Available from:
https://redfieldandwiltonstrategies.com/universal-basic-income-supported-by-a-majority-of-british-public/[Accessed 15/02/22]
UNESCO Inclusive Policy Lab. (2021). Move the debate from Universal Basic Income to Universal Basic Services. Available from: https://en.unesco.org/inclusivepolicylab/analytics/move-debate-universal-basic-income-universal-basic-services [Accessed 15/02/22]
Çeviri: Deniz Saygi